Soạn bài Lập dàn ý bài văn thuyết minh

I. DÀN Ý BÀI VĂN THUYẾT MINH

Câu 1 trang 169 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1:  Hãy nhắc lại bố cục ba phần của một bài làm văn và nhiệm vụ của mỗi phần.

Trả lời: 

- Bố cục và nhiệm vụ của một bài làm văn: ba phần
  + Mở bài: giới thiệu vấn đề.
  + Thân bài: nội dung chính của bài viết.
  + Kết bài: nêu suy nghĩ, hành động của người viết.

Câu 2 trang 169 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1: Bố cục ba phần của một bài làm văn có phù hợp với đặc điểm của văn thuyết minh không? Vì sao?

Trả lời:

- Bố cục ba phần phù hợp với văn thuyết minh. Bởi văn thuyết minh cũng sử dụng các thao tác của làm văn.

Câu 3 trang 169 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1: So với phần mở bài và phần kết bài của một bài văn tự sự, thì phần mở bài và phần kết bài của một bài văn thuyết minh có những điểm tương đồng và khác biệt nào?

Trả lời:

- Tương đồng về mở bài, kết bài: Đối tượng, cảm xúc

- Điểm khác biệt: phần kết bài của văn tự sự chỉ nêu cảm nghĩ của người viết; còn văn thuyết minh phải trở lại vấn đề để giúp người đọc có cảm xúc lâu dài với vấn đề.

Câu 4 trang 169 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1: Các trình tự sắp xếp ý (cho phần thân bài) kể dưới đây có phù hợp với yêu cầu của một bài văn thuyết minh không? Vì sao?

- Trình tự thời gian (từ trước đến nay...)

- Trình tự không gian (từ gần đến xa, từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới...)

- Trình tự nhận thức của con người (từ quen đến lạ, từ dễ thấy đến khó thấy...)

- Trình tự chứng minh - phản bác (hoặc phản bác - chứng minh)

Trả lời: 

Các trình tự sắp xếp kể trên đều phù hợp với yêu cầu của một bài thuyết minh, miễn sao trình tự sắp xếp ấy phù hợp với đối tượng thuyết minh, giúp người viết đạt được mục đích thuyết minh

II. LẬP DÀN Ý BÀI VĂN THUYẾT MINH

1. Xác định đề tài

2. Lập dàn ý

a. Mở bài: 
 - Giới thiệu đề tài cần thuyết minh, phải thu hút được người tiếp nhận.
b.Thân bài: 
- Tìm ý, chọn ý: phải đảm bảo được tính chuẩn xác, khoa học, phù hợp với yêu cầu cần thuyết minh.
- Sắp xếp ý: theo một hệ thống nhất định, không bị trùng lặp.
c. Kết bài: 
 - Trở lại đề tài của bài viết.
- Lưu lại những cảm xúc lâu bền trong lòng người đọc.

GHI NHỚ:

Để việc lập dàn ý cho bài văn thuyết minh đạt kết quả tốt, cần phải:

- Nắm vững các kiến thức về dàn ý và các kĩ năng lập dàn ý.

- Có đầy đủ những tri thức cần thiết và chuẩn xác về đề tài cần thuyết minh.

- Tìm được cách sắp xếp những tri thức đó thành một hệ thống hợp lí, chặt chẽ.

III. LUYỆN TẬP

Lập dàn ý cho các bài văn thuyết minh sau:

Câu 1 - Luyện tập trang 171 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1:  Giới thiệu một tác giả văn học

Trả lời: 

Câu 2 - Luyện tập trang 171 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1:  Giới thiệu một tấm gương học tốt

Trả lời: 

Giới thiệu một tấm gương học tốt

Câu 3 - Luyện tập trang 171 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1: Giới thiệu một phong trào của trường (hoặc của lớp minh)

Trả lời: 

Giới thiệu một phong trào của trường (hoặc của lớp) mình

Câu 4 - Luyện tập trang 171 - SGK Ngữ Văn 10 tập 1: Trình bày một quy trình sản xuất (hoặc các bước của quá trình học tập)

Trả lời: 

Trình bày các bước của một quá trình học tập