Soạn bài Luật thơ

Phân biệt cách gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh của hai câu thơ bảy tiếng trong thể song thất lục bát với thể thất ngôn Đường luật qua các ví dụ sau :

Trống tráng thành lung lay bóng nguyệt

Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mâyChín lần gương báu trao tay

Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh ...

(Chinh phụ ngâm - Đoàn Thị Điểm dịch)

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

(Cảnh khuya - Hồ Chí Minh)

Lời giải:

1. Khái quát về luật thơ

• Luật thơ là toàn bộ những quy tắc về số câu, số tiếng ( chữ) , cách hiệp vần, phép hài thanh, ngắt nhịp ... trong các thể thơ được khái quát theo những kiểu mẫu nhất định.

• Các thể thơ Việt Nam có thể chia thành 3 nhóm chính

1. Thể thơ dân tộc gồm : lục bát, song thất lục bát và hát nói

2. Thể thơ Đường luật : ngũ ngôn, thất ngôn, ( tứ tuyệt và bát cú)

3. Các thể thơ hiện đại : năm tiếng, bảy tiếng ,tám tiếng, hỗn hợp, tự do , thơ – văn xuôi.

Những điều cần biết :

• Trong thể thơ tiếng là đơn vị quan trọng

• Mỗi tiếng có một trong số 6 thanh điệu ( thanh) : ngang, huyền, sắc, nặng, hỏi , ngã.

- Đối với các thanh có đường nét bằng ( ngang và huyền) gọi là thanh bằng. (B)

- Các thanh còn lại ( sắc , nặng, hỏi , ngã) có đường nét gãy , đổi hướng là thanh trắc (T)

- Sự luân phiên, đối xứng của các thanh làm nên nhạc điệu thơ.

• Số tiếng- các đặc điểm của tiếng : cách hiệp vần và nhịp – sự ngắt nhịp tạo nên nhịp thơ chẵn- lẻ, phép hài thanh... là nhân tố tạo thành luật thơ

• Còn được xác định theo số dòng thơ trong bài, quan hệ của dòng thơ về kết cấu , ý nghĩa ....

Luyện tập :

Phân biệt cách gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh của hai câu thơ bảy tiếng trong thể song thất lục bát với thể thất ngôn Đường luật qua các ví dụ sau

Trống tráng thành lung lay bóng nguyệt

Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây

Chín lần gương báu trao tay

Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh ...

(Chinh phụ ngâm - Đoàn Thị Điểm dịch)

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

(Cảnh khuya - Hồ Chí Minh)

- Về cách gieo vần:

+ 2 câu thơ thất ngôn (a): tiếng thứ 6 của dòng đầu hiệp vần với tiết thứ 5 của dòng sau.

+ Bài thơ thất ngôn bát cú tứ tuyệt Đường luật (b): gieo vần chân

- Về cách ngắt nhịp:

a. Trống tràng thành / lung bay bóng nguyệt

- Nhịp 3 /4

Khói Cam Tuyền /mờ mịt thứ mây

- Nhịp 3/4

Tiếng suối trong/ như tiếng hát xa

- Nhịp 3/4

Trăng lồng cổ thụ/ bóng lồng hoa (

- Nhịp 4/3

Cảnh khuya như vẽ / người chưa ngủ

Chưa ngủ/ vì lo/ nỗi nước nhà

-Nhịp 2 /2 /3

- Về hài thanh:

Trống tràng thành Hung bay bóng nguyệt

T B B B B T T

Khói Cam Tuyền / mờ mịt thứ mây

T B B B T T B

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

T T B B T T B

Trăng lồng cổ thụ/ bóng lồng hoa

B B T T T B B

Cảnh khuya như vẽ / người chưa ngủ

T B B T B B T

Chưa ngủ/ vì lo/ nỗi nước nhà

B T B B T T B

Giải các bài tập Tuần 8 SGK Ngữ văn 12 •Việt Bắc (Tố Hữu) •Luật thơ

Bài trước Bài sau

Lớp 12

Chương 1: Ứng dụng đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị của hàm số Chương 1: Este - Lipit Chương 1: Ứng dụng đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị của hàm số Chương 1: Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1930 Chương 1: Cơ chế di truyền và biến dị Địa Lý Việt Nam Chương 1: Este - Lipit Chương 1: Dao động cơ Chương 1: Ứng dụng của đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị hàm số Chương 1: Khối đa diện Chương 1: Sự hình thành trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai (1945-1949) Chương 1: Bằng chứng và cơ chế tiến hoá Chương 1: Động lực học vật rắn Chương 1: Cá thể và quần thể sinh vật Chương 2: Hàm số lũy thừa. Hàm số mũ và hàm số logarit Chương 2: Cacbohiđrat Chương 2: Hàm số lũy thừa. Hàm số mũ và hàm số lôgarit Chương 2: Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945 Địa Lý Tự Nhiên Chương 2: Cacbohiđrat Chương 2: Sóng cơ và sóng âm Chương 2: Tính quy luật của hiện tượng di truyền Chương 2: Hàm số lũy thừa, hàm số mũ và hàm số lôgarit Chương 2: Liên Xô và các nước Đông Âu (1945-1991), Liên Bang Nga (1991-2000) Chương 2: Mặt nón, mặt trụ, mặt cầu Chương 2: Sự phát sinh và phát triển của sự sống trên Trái Đất Chương 2: Quần xã sinh vật Chương 2: Dao động cơ Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng Chương 3: Amin, Amino axit và protein Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng Chương 3: Việt Nam từ năm 1945 đến năm 1954 Địa Lý Dân Cư Chương 3: Amin, Amino axit và protein Chương 3: Dòng điện xoay chiều Chương 3: Di truyền học quần thể Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng Chương 3: Các nước Á, Phi và Mĩ Latinh (1945-2000) Chương 3: Phương pháp tọa độ trong không gian Chương 3: Hệ sinh thái, sinh quyển và bảo vệ môi trường Chương 3: Sóng cơ Chương 4: Số phức Chương 4: Polime và vật liệu polime Chương 4: Số phức Chương 4: Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975 Địa Lý Kinh Tế Chương 4: Polime và vật liệu polime Chương 4: Dao động và sóng điện từ Chương 4: Ứng dụng di truyền học Chương 4: Số phức Chương 4: Mĩ, Tây Âu, Nhật Bản (1945 - 2000) Chương 4: Dao động và sóng điện từ Chương 5: Quan hệ quốc tế (1945 - 2000) Chương 5: Dòng điện xoay chiều Chương 5: Đại cương về kim loại Chương 5: Việt Nam từ năm 1975 đến năm 2000 Địa Lý Địa Phương Chương 5: Đại cương về kim loại Chương 5: Sóng ánh sáng Chương 5: Di truyền học người Chương 6: Cách mạng khoa học - công nghệ và xu thế toàn cầu hóa Chương 6: Sóng ánh sáng Chương 6: Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm Chương 6: Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm Chương 6: Lượng tử ánh sáng Chương 7: Lượng tử ánh sáng Chương 7: Crom - Sắt - Đồng Chương 7: Sắt và một số kim loại quan trọng Chương 7: Hạt nhân nguyên tử Chương 8: Sơ lược về Thuyết tương đối hẹp Chương 8: Phân biệt một số chất vô cơ. Chuẩn độ dung dịch Chương 8: Phân biệt một số chất vô cơ Chương 8: Từ vi mô đến vĩ mô Chương 9: Hạt nhân nguyên tử Chương 9: Hóa học và vấn đề phát triển kinh tế, xã hội, môi trường Chương 9: Hóa học và vấn đề phát triển kinh tế, xã hội, môi trường Chương 10: Từ vi mô đến vĩ mô

Tuần 8 SGK Ngữ văn 12

•Việt Bắc (Tố Hữu) •Luật thơ

+ Mở rộng xem đầy đủ