Soạn bài Hoạt động ngữ văn Thi làm thơ năm chữ

I - Chuẩn bị ở nhà

1. Đọc ba đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi (SGk - trang 103)

Câu hỏi :

a) Các em đã được học về thể thơ bốn chữ ở Bài 24. Từ các đoạn thơ trên, hãy rút ra các đặc điểm của thơ năm chữ (khổ thơ, vần, cách ngắt nhịp,...)

b) Ngoài các đoạn thơ trên, em còn biết bài thơ, đoạn thơ năm chữ nào khác không ? Hãy chép các bài thơ, đoạn thơ đó ra và nhận xét về đặc điểm của chúng. 

Trả lời :

a)  Nếu chia khổ thì khổ thơ thường 4 câu, mỗi câu năm chữ, nhịp 3/2 hoặc 2/3. Vần thay đổi (vần cách, liên tiếp, vần ôm).

b) Đoạn thơ năm chữ khác : Tiếng thu - Lưu Trọng Lư

                                                      Em không nghe mùa thu

                                                      Dưới trăng mờ thổn thức ?

                                                      Em không nghe rạo rực

                                                      Hình ảnh kẻ chinh phu

                                                      Trong lòng người cô phụ ?

2. Dựa vào những hiểu biết về thơ năm chữ

a) Hãy mô phỏng (bắt chước) tập làm một đoạn thơ năm chữ theo vần và nhịp đoạn thơ sau :

                                                        Mặt trời càng lên tỏ

                                                        Bông lúa chín thêm vàng

                                                        Sương treo đầu ngọn cỏ

                                                        Sương lại càng long lanh

                                                        Bay vút tận trời xanh

                                                        Chiền chiện cao tiến hót.

                                                                                                   (Trần Hữu Thung)

b) Hãy làm một bài thơ hoặc một đoạn thơ năm chữ theo nội dung và vần, nhịp tự chọn để dự thi trên lớp.

Có thể tham khảo 2 đoạn thơ sau :

a)                                                     "Trăng ơi... Từ đâu đến ?

                                                         Hay từ cánh rừng xa

                                                         Trăng hồng như quả chín

                                                         Lửng lơ lên trước nhà"

- Ngắt nhịp 2/3

- Vần giãn cách : xa - nhà

b)                                                    “Tao đi học về nhà

                                                        Là mày chạy xồ ra

                                                        Đầu tiên mày rối rít

                                                        Cái đuôi mừng ngoáy tít

                                                        Rồi mày lắc cái đầu

                                                        Khịt khịt mũi rung râu

                                                        Rồi mày nhín chân sau

                                                       Chân trước chồm mày bắt.”

- Đoạn thơ trên không chia khổ

- Ngắt nhịp 3/2

- Vần liên tiếp – vần chân.

II - Thi làm thơ năm chữ (làm tại lớp)

1. Nhắc lại đặc điểm của thể thơ năm chữ (khổ, vần, nhịp) đã chuẩn bị ở nhà.

2. Trao đổi theo nhóm (tổ) về các bài thơ năm chữ làm ở nhà để xác định bài sẽ giới thiệu trước lớp của nhóm (tổ).

3. Mỗi nhóm (tổ) cử đại diện đọc và bình bài thơ của nhóm (tổ) mình trước lớp.

4. Cả lớp tham gia cùng thầy, cô giáo nhận xét, đánh giá và xếp loại.