Giải bài 9 trang 173 - Bài 27 - SGK môn Vật lý lớp 11
Một sợi quang hình trụ lõi có chiết suất \(n=1,50\). Phần vỏ bọc có chiết suất \(n_2=1,41\approx\sqrt{2}\) . Chùm tia tới hội tụ ở mặt trước của sợi với góc tới \(2\alpha\) như hình 27.12. Xác định α để các tia sáng của chùm truyền đi được trong ống.
Tia sáng SI chiếu tới mặt phân cách dưới góc tới \(i=\alpha\) cho tia khúc xạ IK.
Áp dụng định luật khúc xạ:
\(\dfrac{\sin i}{\sin r}=\dfrac{{{n}_{2}}}{{{n}_{1}}}=1,5 \)
\(\Rightarrow\sin\alpha=\sin i=1,5\sin r\)
Giả sử IK gặp mặt phân cách giữa lõi và phần vỏ của sợi quang dưới góc \(i_1\)
Góc giới hạn thỏa mãn: \(\sin {{i}_{gh}}=\dfrac{{{n}_{2}}}{{{n}_{1}}}=\dfrac{\sqrt{2}}{1,5}=\dfrac{2\sqrt{2}}{3}\)
Điều kiện để có phản xạ toàn phần là:
\({{i}_{1}}\ge {{i}_{gh}}\Rightarrow \sin {{i}_{1}}\ge \sin {{i}_{gh}}=\dfrac{2\sqrt{2}}{3}\)
Mà \(i_1+r=90^o\) nên \(\sin {{i}_{1}}=\text{cos}r\Rightarrow \text{cos}r\ge \dfrac{2\sqrt{2}}{3}\Rightarrow c\text{o}{{\text{s}}^{2}}r\ge \dfrac{8}{9}\)
\(\Rightarrow 1-{{\sin }^{2}}r\ge \dfrac{8}{9}\Rightarrow \sin r\le \dfrac{1}{3}\Rightarrow \sin \alpha \le \dfrac{1}{2}\Rightarrow \alpha \le {{30}^{o}} \)
Vậy với \(\alpha<\)\(30^o\) thì các tia sáng của chùm truyền đi được trong ống
GHI NHỚ:
- Phản xạ toàn phần là hiện tượng phản xạ toàn bộ tia sáng tới, xảy ra ở mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt.
- Điều kiện để có phản xạ toàn phần: \(n_2 < n_1\) và \(i\ge i_{gh}\)
- Cáp quang là dây dẫn sáng ứng dụng phản xạ toàn phần để truyền tín hiệu trong thông tin và để nội soi trong y học.