Giải câu 1 trang 82 – Bài 19 – SGK môn Hóa học lớp 10 Nâng cao

Trình bày nội dung của quy tắc bát tử. Vận dụng quy tắc bát tử để giải thích sự hình thành liên kết ion trong các phân tử: \(LiF, KBr, CaCl_2.\)

Lời giải:
Theo quy tắc bát tử (8 electron) thì các nguyên tử của các nguyên tố có khuynh hướng liên kết với các nguyên tử khác để đạt được cấu hình bền vững của các khí hiếm với 8 electron (hoặc đối với heli) ở lớp ngoài cùng.
     + Các nguyên tử các nguyên tố s thường có khuynh hướng nhường electron lớp ngoài cùng để có lớp sát ngoài cùng 8 electron.     + Các nguyên tử của các nguyên tố p là phi kim thường, có khuynh hướng thu thêm electron để cho lớp ngoài cùng của chúng có 8 electron.
Liên kết ion trong các phân tử:     
\(LiF\): Cấu hình electron: \(Li \) (Z = 3): \(1s^2 2s^1\)\(F\) (Z =9):\( 1s^2 2s^2 2p^5\)
Nguyên tử \(Li \) có 1 electron lớp ngoài cùng nên nhường 1 e tạo ion dương \(Li ^+ \). Nguyên tử \(F \) có 7 electron lớp ngoài cùng nên nhận thêm 1 electron của \(Li \) tạo ion \(F^-\), hình thành liên lết giữa \(Li ^+ \) và \(F^-\): \(LiF \)
-  \(KBr\): Cấu hình electron: \(K \)( Z= 11): \(1s^2 2s^2 2p^6 3s^1\), \(Br \)(Z= 35):\(1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^6 3d^{10} 4s^2 4p^5\) Nguyên tử \(K \)có 1 electron lớp ngoài cùng nên nhường 1 electron tạo ion \(K ^+\) . Nguyên tử \(Br \) có 7 electron lớp ngoài cùng nên nhận thêm 1 electron của \(K \) tạo thành \(Br^-\), thành liên kết giữa \(K ^+\) và \(Br^-\): \(KBr\)
 
 - \(CaCl_2\): cấu hình electron: \(Ca\)(Z = 20):\( 1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^6 4s^2\), \(Cl \)(Z = 17): \(1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^5\)
Nguyên tử \(Ca \) có 2 electron lớp ngoài cùng nên 2 nguyên tử \(Cl \) nhường thêm 2 electron tạo ion dương \(Ca^{2 +}\) , Nguyên tử có 7 electron lớp ngoài cùng nên 2 nguyên tử \(Cl \) nhận thêm 2 electron của 2 tạo thành ion \(Cl ^-\), hình thành liên kết giữa \(Ca^{2+}\)\(Cl^-\)\(CaCl_2\).
 
Ghi nhớ:

- Liên kết cộng hóa trị là liên kết được hình thành giữa hai nguyên tử bằng một hay nhiều cặp electron dùng chung. Liên kết cộng hóa trị có 2 loại là liên kết cộng hóa trị giữa phân tử hợp chất và giữa phân tử hợp chất.
- Liên kết ion là liên kết được tạo thành từ lực hút tĩnh điện giữa các ion mang điện tích trái dấu.
- Sự lai hóa obitan nguyên tử là sự tổ hợp “trộn lẫn” một số obitan trong một nguyên tử để được từng ấy obitan lai hóa giống nhau nhưng định hướng khác nhau trong không gian. Có 3 kiểu lại hóa thường gặp là lai hóa \(sp,sp^2,sp^3.\)