Giải bài 11 trang 243 – Bài 48 – SGK môn Vật lý lớp 11 nâng cao
a) Hãy xác định các ảnh cho bởi hệ.
b) Làm lại câu trên nếu đưa \(L_2\) sát với \(L_1\).
Lập sơ đồ tạo ảnh:
Với \(d'_1+d_2=O_1O_2\)
Và \(\dfrac{\overline{{{A}_{2}}{{B}_{2}}}}{\overline{AB}}=\dfrac{\overline{{{A}_{2}}{{B}_{2}}}}{\overline{{{A}_{1}}{{B}_{1}}}}.\dfrac{\overline{{{A}_{1}}{{B}_{1}}}}{\overline{AB}}\Rightarrow K={{K}_{2}}.{{K}_{1}}\)
a)Xác định ảnh qua hệ thấu kính:
Nếu hệ hai thấu kính ghép sát nhau thì \(D=D_1+D_2\)
Dựa vào sơ đồ tạo ảnh ta có:
\(d_{1}^{'}=\dfrac{{{d}_{1}}{{f}_{1}}}{{{d}_{1}}-{{f}_{1}}}=\dfrac{30.20}{30-20}=60(cm)\)
\(\Rightarrow d_2=a-d'_1=80-60=20\left(cm\right)\)
\(d_{2}^{'}=\dfrac{{{d}_{2}}{{f}_{2}}}{{{d}_{2}}-{{f}_{2}}}=\dfrac{20.25}{20-25}=-100(cm)\)
Độ lớn của ảnh:
\(K={{K}_{2}}.{{K}_{1}}=\left( -\dfrac{d_{2}^{'}}{{{d}_{2}}} \right)\left( -\dfrac{d_{1}^{'}}{{{d}_{1}}} \right)=\left( -\dfrac{-100}{20} \right)\left( -\dfrac{60}{30} \right)=-10\)
\(\Rightarrow A'_2B_2=10AB=10.2=20\left(cm\right)\)
Vậy qua quang hệ, ta có ảnh cuối cùng là ảnh ảo, ngược chiều vật AB và có độ lớn là 20 (cm).
Cách vẽ ảnh qua quang hệ:
+ Xác định các vị trí vật, ảnh bằng các số K.
+ Vẽ tia tới qua vật và tia ló qua ảnh cho từng cặp vật, ảnh của mỗi thấu kính.
b) Khi đưa \(L_2\) sát \(L_1\)
\(D={{D}_{1}}+{{D}_{2}}=\dfrac{1}{{{f}_{1}}}+\dfrac{1}{{{f}_{2}}}=\dfrac{1}{0,2}+\dfrac{1}{0,25}=5+4=9\left( dp \right)\)
Tiêu cự của hệ thấu kính là:
\(f=\dfrac{1}{D}=\dfrac{1}{9}=0,1111(m)\Rightarrow f=11,11cm\)
Suy ra vị trí của ảnh là:
\(d'=\dfrac{df}{d-f}=\dfrac{30.11,11}{30-11,11}=17,64(cm)\)
\(K=\dfrac{\overline{A'B'}}{\overline{AB}}=-\dfrac{d'}{d}=-\dfrac{17,64}{30}=-0,59\Rightarrow A'B'=0,59.AB=1,2(cm)\)
Ảnh qua quang hệ là ảnh thật, ngược chiều vật và có độ lớn là 1,2cm.
GHI NHỚ:
- Thấu kính là một khối trong suốt, được giới hạn bởi hai mặt cầu hoặc một mặt phẳng và một mặt cầu.
- Một tia sáng bất kì truyền qua quang tâm thì truyền thẳng.
- Độ tụ của thấu kính:
\(D=\dfrac{1}{f}=(n-1) \left( \dfrac{1}{R_1}+\dfrac{1}{R_2} \right) \)
- Các công thức thấu kính:
\(\dfrac{1}{d}+\dfrac{1}{d'}=\dfrac{1}{f}\)
\(k=-\dfrac{d'}{d}\)