Soạn bài Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác Ăng-Ghen

1. Bài điếu văn này có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?

2. Nêu những đóng góp của Mác khiến ông trở thành "nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại".

3. Để làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của Mác, Ăng-ghen đã sử dụng biện pháp so sánh tầng bậc (còn gọi là biện pháp tăng tiến). Biện pháp ấy đã được thể hiện như thế nào trong bài điếu văn?

4. Phân tích thái độ và tình cảm của Ăng-ghen đối với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu văn.

5. Anh (chị) hiểu như thế nào về ý kiến"[...] Ông có thể có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả"?

Lời giải:

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Phri-đrích Ăng-ghen (1820 – 1895) là nhà triết học người Đức, bạn thân của Mác và là nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trào công nhân thế giới và Quốc tế cộng sản. Di sản lí luận của ông là một phần quan trọng trong lí luận của chủ nghĩa Mác.

- Các-Mác (1818- 1883) là nhà triết học và lí luận chính trị vĩ đại người Đức, lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới. Học thuyết về chủ nghĩa cộng sản khoa học của Mác mở đường cho nhân loại bước vào kỉ nguyên xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. Ông sáng tạo chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, xây dựng học thuyết kinh tế mác xít và chủ nghĩa xã hội khoa học,... Học thuyết của ông là vũ khí lí luận và hành động của gia cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống ách thống trị tư sản.

2. Tác phẩm

- Văn bản Ba cống hiến vĩ đại của Các-Mác là bài điếu văn của Ăng-ghen đọc trước mộ Mác, trong đó ông đã đánh giá cao cống hiến to lớn của Mác và biểu lộ tình cảm tiếc thương của những người cộng sản trước tổn thất to lớn không gì bù đắp được này. Tên bài do người biên soạn đặt.

II. Hướng dẫn học bài

Câu 1 trang 95 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Bài điếu văn này có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?

Trả lời:

Bố cục ba phần:

- Phần 1: từ đầu đến “vĩ nhân ấy gây ra”: thông báo thời điểm Mác qua đời và nhận định khái quát về sự cống hiến vĩ đại của Các-Mác.

- Phần 2: tiếp đến cho đến “thêm nữa”: Đánh giá những cống hiến to lớn của Mác đối với sự phát triển của nhân loại.

- Phần 3: còn lại bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn và khẳng định sự bất diệt của tên tuổi và sự nghiệp của Mác.

Câu 2 trang 95 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Nêu những đóng góp của Mác khiến ông trở thành "nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại".

Trả lời:

- Thứ nhất: tìm ra được quy luật phát triển của loài người (Bản chất của quy luật này: cơ sở hạ tầng quyết định thượng tầng kiến trúc).

- Thứ hai: tìm ra quy luật giá trị thượng dư.

- Thứ ba: cống hiến quan trọng hơn cả: sự kết hợp giữa lí luận với thực tiễn, biến lí thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.

Câu 1 trang 95 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Để làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của Mác, Ăng-ghen đã sử dụng biện pháp so sánh tầng bậc (còn gọi là biện pháp tăng tiến). Biện pháp ấy đã được thể hiện như thế nào trong bài điếu văn?

Trả lời:

- Nhưng không chỉ có thế thôi (Các-Mác còn phát hiện ra giá trị thặng dư)

- Nhưng đấy hoàn toàn không phải là điều chủ yếu ở Các-Mác (trước hết các Mác là một nhà cách mạng...)

=> Tác dụng: Nói lên tầm vóc vĩ đại của Các-Mác: là một vĩ nhân, là đỉnh cao của thời đại.

Câu 4 trang 95 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Phân tích thái độ và tình cảm của Ăng-ghen đối với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu văn.

Trả lời:

* Tình cảm, thái độ của Ăng-ghen đối với Mác:

- Qua bài điếu văn, Ăng-ghen đã gián tiếp thể hiện sự ngợi ca đối với những đóng góp của Mác cho nhân loại.

- Nhấn mạnh sự bất tử của Mác.

- Bày tỏ niềm tiếc tương vô hạn trước sự ra đi của Các-Mác.

=> Lời cầu nguyện của Ăng - ghen dành cho Mác: “Tên tuổi và sự nghiệp của ông đời đời sống mãi”.

Câu 5 trang 95 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Anh (chị) hiểu như thế nào về ý kiến"[...] Ông có thể có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả"?

Trả lời:

- Mục tiêu phê phán, đấu tranh suốt đời Mác là chủ nghĩa tư bản, là tư tưởng, học thuyết phản động, duy tâm, bất công xã hội chứ không phải một cá nhân cụ thể nào.

- Những cống hiến của Mác mang lại lơi ích cho toàn thể nhân loại.

=> Lời khẳng định của Ăng - ghen như một lời cầu nguyện dành cho Mác.

LUYỆN TẬP:

Câu 1 - Luyện tập trang 95 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Nêu cảm nghĩ của anh (chị) về những đóng góp của Mác đối với nhân loại

- Tìm ra được quy luật phát triển của loài người (Bản chất của quy luật này: cơ sở hạ tầng quyết định thượng tầng kiến trúc).

- Tìm ra quy luật giá trị thượng dư.

- Cống hiến quan trọng hơn cả: sự kết hợp giữa lí luận với thực tiễn, biến lí thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.

=> Mác là đỉnh cao của mọi đỉnh cao, nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại.

Câu 2 - Luyện tập trang 95 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Lập dàn ý của bài điếu văn- Thông báo thời điểm Mác qua đời và nhận định tổng quan về Mác.

- Những cống hiến vĩ đại của Mác:

- Tình cảm xót thương của Ăng-ghen đối với Các-Mác

Giải các bài tập Tuần 30 SGK Ngữ văn 11 •Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Ăng-Ghen) •Phong cách ngôn ngữ chính luận

Bài trước Bài sau

Lớp 11

Chương 1: Phép dời hình và phép đồng dạng trong mặt phẳng Chương 1: Hàm số lượng giác và phương trình lượng giác Chương 1: Các nước châu Á, Châu Phi và khu vực Mĩ LaTinh (Thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX) A - Khái quát nền kinh tế - xã hội của thế giới Phần 1: Công dân với kinh tế Chương 1: Cách mạng tháng mười Nga năm 1917 và cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921 - 1941) Chương 1: Hàm số lượng giác và phương trình lượng giác Chương 1: Điện tích - Điện trường Chương 1: Việt Nam từ năm 1858 đến cuối thế kỉ XIX Chương 1: Sự điện li Chương 6 - Khúc xạ ánh sáng Chương 1: Sự điện li Chương 1: Phép dời hình và phép đồng dạng trong mặt phẳng Chương 1 - Điện tích - Điện trường Chương 1: Hàm số lượng giác và phương trình lượng giác Chương 1: Chuyển hoá vật chất và năng lượng Chương 2: Cảm ứng Chương 2: Đường thẳng và mặt phẳng trong không gian. Quan hệ song song B - Địa lý khu vực và quốc gia Chương 2: Tổ hợp và xác suất Phần 2: Công dân với các vấn đề chính trị xã hội Chương 2: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) Chương 2 - Dòng điện không đổi Chương 2: Các nước tư bản chủ nghĩa giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939) Chương 2: Tổ hợp và xác suất Chương 2: Dòng điện không đổi Chương 2: Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến hết chiến tranh thế giới thứ nhất (1918) Chương 2: Nitơ - Photpho Chương 7 - Mắt. Các dụng cụ quang Chương 2: Nhóm Nitơ Chương 2: Đường thẳng và mặt phẳng trong không gian. Quan hệ song song Chương 2: Tổ hợp và xác suất Chương 3: Vectơ trong không gian. Quan hệ vuông góc Chương 3: Sinh trưởng và phát triển Chương 3: Dãy số - Cấp số cộng và cấp số nhân Chương 3: Những thành tựu văn hóa thời cận đại Chương 3: Nhóm Cacbon Chương 3 - Dòng điện trong các môi trường Chương 3: Các nước Châu Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939) Chương 3: Dãy số - Cấp số cộng và cấp số nhân Chương 3: Dòng điện trong các môi trường Chương 3: Cacbon - Silic Chương 3: Vectơ trong không gian. Quan hệ vuông góc trong không gian Chương 3: Dãy số. Cấp số cộng và cấp số nhân Chương 4: Sinh sản Chương 4: Giới hạn Chương 4: Đại cương về hóa học hữu cơ Chương 4 - Từ trường Chương 4: Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945) Chương 4: Giới hạn Chương 4: Từ trường Chương 4: Giới hạn Chương 4: Đại cương về hóa học hữu cơ Chương 5: Đạo hàm Chương 5: Đạo hàm Chương 5: Cảm ứng điện từ Chương 5 - Cảm ứng điện từ Chương 5: Hiđrocacbon no Chương 5: Đạo hàm Chương 5: Hidrocacbon no Chương 6: Khúc xạ ánh sáng Chương 6: Hiđrocacbon không no Chương 6: Hidrocacbon không no Chương 7: Mắt. Các dụng cụ quang Chương 7: Hiđrocabon thơm - Nguồn hiđrocacbon thiên nhiên Chương 7: Hiđrocacbon thơm. Nguồn Hiđrocacbon thiên nhiên. Hệ thống hóa về Hiđrocacbon Chương 8: Dẫn xuất halogen. Ancol - Phenol Chương 8: Dẫn xuất Halogen - Ancol - Phenol Chương 9: Anđehit - Xeton - Axit cacboxylic Chương 9: Anđehit - Xeton - Axit cacboxylic

Tuần 30 SGK Ngữ văn 11

•Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Ăng-Ghen) •Phong cách ngôn ngữ chính luận

+ Mở rộng xem đầy đủ