Soạn bài Mùa lá rụng trong vườn Ma Văn Kháng

1. Nhân vật chị Hoài trong tác phẩm để lại cho anh (chị) ấn tượng gì? Vì sao mọi người trong gia đình với những tính cách khác nhau nhưng tất cả đều yêu quý chị Hoài?

2. Phân tích diễn biễn tâm lý hai nhân vật ông Bằng và chị Hoài trong cảnh gặp lại trước giờ cũng tất niên. Sự xúc động sâu sắc của hai người có ý nghĩa gì?

3. Khung cảnh Tết và dòng tâm tư cùng với lời khấn của ông Bằng trước bàn thờ, gợi cho anh(chị) cảm xúc và suy nghĩ gì về truyền thống văn hóa riêng của dân tộc ta?

Lời giải:

1. Tác giả
- Ma Văn Kháng, tên khai sinh là Đinh Trọng Đoàn, sinh năm 1936. Quê gốc ở phường Kim Liên, quận Đống Đa, Hà Nội.
- Là người có nhiều đóng góp tích cực cho sự vận động và phát triển nhiều mặt của văn học nghệ thuật. Ông được tặng giải thưởng văn học ASEAN năm 1998 và giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001.
- Là một trong số những cây bút có sức sáng tạo dồi dào trong đời sống văn học hiện nay.
- Nét đặc sắc trong sáng tác: Ông có vốn sống phong phú, đa dạng, Ông đã tạo được nhiều hình tượng độc đáo, giàu cá tính.
- Các tác phẩm chính:
+Tiểu thuyết: Đồng bạc trắng hoa xòe (1979), Vùng biên ải (1983), Mùa lá rụng trong vườn (1985), Đám cưới không có giấy giá thú (1989), Ngược dòng nước lũ (1999)…
+Tập truyện ngắn: Ngày đẹp trời (1986), Trăng soi sân nhỏ (1994), Một chiều dông gió (1998)…

2. Tác phẩm: Mùa lá rụng trong vườn

- Sáng tác: 1985 trong bối cảnh xã hội Việt Nam chuyển sang nền kinh tế thị trường. Tác phẩm được tặng giải thưởng Hội nhà văn Việt Nam năm 1986.
- Chủ đề: mối quan hệ gia đình truyền thống trước những biến động của xã hội thời chuyển đổi.

3. Đọc hiểu văn bản

Câu 1 trang 88 - SGK Ngữ Văn 12 tập 2: Nhân vật chị Hoài trong tác phẩm để lại cho anh (chị) ấn tượng gì? Vì sao mọi người trong gia đình với những tính cách khác nhau nhưng tất cả đều yêu quý chị Hoài?

Trả lời:
Nhân vật chị Hoài trong tác phẩm để lại cho bạn đọc ấn tượng sâu sắc
- Thời gian xuất hiện: chiều 30 Tết
- Ngoại hình: Người phụ nữ nông thôn trạc 50. Người thon gọn trong chiếc áo bông trần hạt lựu
=> Đẹp một cách giản dị, tươi tắn.
- Hành động: + Biết mọi việc trong nhà => vẫn chia sẻ với gia đình
+ Mang quà quê: gạo nếp và giò thủ đô chồng chị làm.
+ Lúc gặp ông Bằng: Chị Hoài gần như không chủ động, lao về phía ông Bằng (..) thốt lên một tiếng như tiếng nấc, Chắp tay trước bàn thờ tổ tiên ngay sau khi ông Bằng lui gót, tíu tít hỏi han khắp lượt mọi người trong gia đình.
=> Quan tâm, săn sóc mọi người thân tình.
- Mọi người trong gia đình với những tính cách khác nhau nhưng tất cả đều yêu quý chị Hoài là vì:
+ Chị trở lại khi gia đình ấy đang có những rạn vỡ trong mối quan hệ giữa các thành viên do những biến động của xã hội. Sự có mặt của chị gắn kết mọi người, đánh thức tình cảm thiêng liêng về gia tộc, khiến cho bữa cơm tất niên “sang trọng và hân hoan khác thường” trong thời buổi khó khăn.
+Vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam cả ngoại hình lẫn nhân phẩm trong truyền thống gắn với mô hình gia đình nền nếp gia phong, sống nặng nghĩa tình thuỷ chung son sắt.

Câu 2 trang 88 - SGK Ngữ Văn 12 tập 2: Phân tích diễn biễn tâm lý hai nhân vật ông Bằng và chị Hoài trong cảnh gặp lại trước giờ cũng tất niên. Sự xúc đông sâu sắc của hai người có ý nghĩa gì?

Trả lời:
Diễn biến tâm lý của ông Bằng và chị Hoài trong cảnh gặp lại
- Ông Bằng: “nghe thấy xôn xao tin chị Hoài lên”, "ông sững lại khi nhìn thấy Hoài, mặt thoáng một chút ngơ ngẩn. Rồi mắt ông chớp liên hồi, môi ông bật bật không thành tiếng, có cảm giác ông sắp khóc oà”, “giọng ông bỗng khê đặc, khàn rè: Hoài đấy ư, con?” => Nỗi vui mừng, xúc động không dấu giếm của ông khi gặp lại người đã từng là con dâu trưởng mà ông rất mực quí mến.
- Chị Hoài: “gần như không chủ động được mình, lao về phía ông Bằng, quên cả đôi dép, đôi chân to bản... kịp hãm lại khi còn cách ông già hai hàng gạch hoa”. Tiếng gọi của chị nghẹn ngào trong tiếng nấc “ông!” => Sự có mặt của chị Hoài khiến nỗi cô đơn của ông Bằng được giải toả như có thêm niềm tin trong cuộc đấu tranh âm thầm nhằm giành lại những gì tốt đẹp trong truyền thống gia đình mà giơ đây, trước bao tác động của thời cuộc, đang có nguy cơ bị băng hoại
=> Cảnh gặp gỡ vui mừng xen lẫn nỗi tiếc thương đau buồn, lo lắng trước những biến động không vui của gia đình.
Ý nghĩa:
- Bộc lộ niềm trăn trở của nhà văn về mối quan hệ của gia đình truyền thống trước những biến động của xã hội thời chuyển đổi.
- Thể hiện niềm tin, thái độ trân trọng, lòng yêu quý đối với những giá trị truyền thống.

Câu 3 trang 88 - SGK Ngữ Văn 12 tập 2: Khung cảnh Tết và dòng tâm tư cùng với lời khấn của ông Bằng trước bàn thờ, gợi cho anh(chị) cảm xúc và suy nghĩ gì về truyền thống văn hóa riêng của dân tộc ta?

Trả lời:
Khung cảnh Tết và dòng tâm tư cùng với lời khấn của ông Bằng trước bàn thờ gợi cho bạn đọc những suy nghĩ cảm xúc về truyền thống văn hóa của dân tộc ta là:
- Khung cảnh Tết và dòng tâm tư cùng với lời khấn của ông Bằng trước bàn thờ nêu được ý́ nghĩa của việc cúng tổ tiên trong ngày tết.
- Gợi mở ra những điều quan trọng về văn hóa dân tộc Việt Nam
+ Hướng về cội nguồn, bảo vệ các giá trị truyền thống của dân tộc.
+ Phải biết giữ gìn và phát huy bao giá trị tốt đẹp trong quá khứ.
=> Dù cuộc sống hiện đại muôn sự đổi thay cùng sự thay đổi của những cách nghĩ, cách sống nhưng những quan niệm mới, nét đẹp truyền thống văn hóa ấy vẫn đang và rất cần được gìn giữ, trân trọng

Giải các bài tập Tuần 25 SGK Ngữ văn 12 •Mùa lá rụng trong vườn (Ma Văn Kháng) •Một người Hà Nội (Nguyễn Khải) •Thực hành về hàm ý (tiếp theo)

Bài trước Bài sau

Lớp 12

Chương 1: Ứng dụng đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị của hàm số Chương 1: Este - Lipit Chương 1: Ứng dụng đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị của hàm số Chương 1: Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1930 Chương 1: Cơ chế di truyền và biến dị Địa Lý Việt Nam Chương 1: Este - Lipit Chương 1: Dao động cơ Chương 1: Ứng dụng của đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị hàm số Chương 1: Khối đa diện Chương 1: Sự hình thành trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai (1945-1949) Chương 1: Bằng chứng và cơ chế tiến hoá Chương 1: Động lực học vật rắn Chương 1: Cá thể và quần thể sinh vật Chương 2: Hàm số lũy thừa. Hàm số mũ và hàm số logarit Chương 2: Cacbohiđrat Chương 2: Hàm số lũy thừa. Hàm số mũ và hàm số lôgarit Chương 2: Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945 Địa Lý Tự Nhiên Chương 2: Cacbohiđrat Chương 2: Sóng cơ và sóng âm Chương 2: Tính quy luật của hiện tượng di truyền Chương 2: Hàm số lũy thừa, hàm số mũ và hàm số lôgarit Chương 2: Liên Xô và các nước Đông Âu (1945-1991), Liên Bang Nga (1991-2000) Chương 2: Mặt nón, mặt trụ, mặt cầu Chương 2: Sự phát sinh và phát triển của sự sống trên Trái Đất Chương 2: Quần xã sinh vật Chương 2: Dao động cơ Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng Chương 3: Amin, Amino axit và protein Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng Chương 3: Việt Nam từ năm 1945 đến năm 1954 Địa Lý Dân Cư Chương 3: Amin, Amino axit và protein Chương 3: Dòng điện xoay chiều Chương 3: Di truyền học quần thể Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng Chương 3: Các nước Á, Phi và Mĩ Latinh (1945-2000) Chương 3: Phương pháp tọa độ trong không gian Chương 3: Hệ sinh thái, sinh quyển và bảo vệ môi trường Chương 3: Sóng cơ Chương 4: Số phức Chương 4: Polime và vật liệu polime Chương 4: Số phức Chương 4: Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975 Địa Lý Kinh Tế Chương 4: Polime và vật liệu polime Chương 4: Dao động và sóng điện từ Chương 4: Ứng dụng di truyền học Chương 4: Số phức Chương 4: Mĩ, Tây Âu, Nhật Bản (1945 - 2000) Chương 4: Dao động và sóng điện từ Chương 5: Quan hệ quốc tế (1945 - 2000) Chương 5: Dòng điện xoay chiều Chương 5: Đại cương về kim loại Chương 5: Việt Nam từ năm 1975 đến năm 2000 Địa Lý Địa Phương Chương 5: Đại cương về kim loại Chương 5: Sóng ánh sáng Chương 5: Di truyền học người Chương 6: Cách mạng khoa học - công nghệ và xu thế toàn cầu hóa Chương 6: Sóng ánh sáng Chương 6: Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm Chương 6: Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm Chương 6: Lượng tử ánh sáng Chương 7: Lượng tử ánh sáng Chương 7: Crom - Sắt - Đồng Chương 7: Sắt và một số kim loại quan trọng Chương 7: Hạt nhân nguyên tử Chương 8: Sơ lược về Thuyết tương đối hẹp Chương 8: Phân biệt một số chất vô cơ. Chuẩn độ dung dịch Chương 8: Phân biệt một số chất vô cơ Chương 8: Từ vi mô đến vĩ mô Chương 9: Hạt nhân nguyên tử Chương 9: Hóa học và vấn đề phát triển kinh tế, xã hội, môi trường Chương 9: Hóa học và vấn đề phát triển kinh tế, xã hội, môi trường Chương 10: Từ vi mô đến vĩ mô

Tuần 25 SGK Ngữ văn 12

•Mùa lá rụng trong vườn (Ma Văn Kháng) •Một người Hà Nội (Nguyễn Khải) •Thực hành về hàm ý (tiếp theo)

+ Mở rộng xem đầy đủ