Soạn bài Kiểm tra về thơ - SGK môn Ngữ văn 9 tập 2
1. Sắp xếp cho đúng các dữ kiện của mỗi bài thơ trong một bảng thống kê mà trật tự đã bị xáo trộn (tên bài thơ, tác giả, năm sáng tác, thể thơ, nội dung chính).
2. Phân tích diễn biến tâm trạng (mạch cảm xúc trữ tình) trong các bài thơ: Con cò (Chế Lan Viên), Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Viếng lăng Bác (Viễn Phương).
3. Phân tích ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò trong bài Con cò của Chế Lan Viên, mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
4. Phân tích những từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về những biến chuyển của trời đất lúc giao mùa trong bài Sang thu.
5. Những điều ước nguyện chân thành và tha thiết của nhà thơ Thanh Hải trong bài Mùa xuân nho nhỏ.
6. Những hình ảnh ẩn dụ (mặt trời, vầng trăng, tràng hoa) trong bài thơ Viếng lăng Bác đã có tác dụng như thế nào trong việc biểu hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ?
7. Qua lời trò chuyện với con, người cha trong bài thơ Nói với con của Y Phương đã thể hiện những tình cảm và suy nghĩ gì về quê hương, dân tộc?
8. Phân tích nét riêng trong cách biểu hiện cảm xúc và sáng tạo hình ảnh của các bài thơ: Con cò, Mùa xuân nho nhỏ, Nói với con.
9. Cảm nghĩ của em về tình yêu thương, sự che chở của lòng mẹ trong bài Con cò (Chế Lan Viên).
Câu 1 - trang 96 SGK ngữ văn 9 tập 2: Sắp xếp cho đúng các dữ kiện của mỗi bài thơ trong một bảng thống kê mà trật tự đã bị xáo trộn (tên bài thơ, tác giả, năm sáng tác, thể thơ, nội dung chính).
Trả lời
- Sắp xếp lại cho đúng tên tác giả của từng bài thơ:
Tên bài thơ | Tác giả |
1. Con cò | A. Viễn Phương |
2. Mùa xuân nho nhỏ | B. Y Phương |
3.Viếng lăng Bác | C. Chế Lan Viên |
4. Sang thu | D. Thanh Hải |
5. Nói với con | E. Hữu Thỉnh |
* Đáp án: 1C; 2D; 3A; 4E; 5B
Tên bài thơ | Thể thơ |
1. Con cò | A. Tám chữ |
2. Mùa xuân nho nhỏ | B. Tự do |
3.Viếng lăng Bác | C. Năm chữ |
4. Sang thu | D. Tự do |
5. Nói với con | E. Năm chữ |
* Đáp án: 1B; 2C; 3A; 4E; 5D
Tên bài thơ | Tóm tắt nội dung |
1. Con cò | A. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên và đất nước, thể hiện ước nguyện chân thành góp mùa xuân nho nhỏ của mình vào cuộc đời chung. |
2. Mùa xuân nho nhỏ | B. Bằng lời trò chuyện với con, bài thơ thể hiện sự gắn bó, niềm tự hào về quê hương và đạo lí sống của dân tộc |
3. Viếng lăng Bác | C. Biến chuyển của thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ. |
4. Sang thu | D. Lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ đối với Bác Hồ trong một lần từ miền Nam ra thăm lăng Bác. |
5. Nói với con | E. Từ hình tượng con cò trong những lời hát ru, ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với đời sống của mỗi con người. |
Trả bài
Mạch cảm xúc trữ tình trong các bài thơ:
- Con cò (Chế Lan Viên): Ý nghĩa biểu trưng của con cò có sự phát triển.
- Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải): Từ cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời đến mùa xuân của mỗi con người trong mùa xuân lớn của đất nước thể hiện khát vọng chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước.
- Viếng lăng Bác (Viễn Phương): Cảm xúc bao trùm trong bài thơ là niềm xúc động thiêng liêng, thành kính, lòng biết ơn và tự hào xen lẫn nỗi xót đau khi tác giả vào lăng viếng Bác.
Câu 3 - trang 97 SGK ngữ văn 9 tập 2: Phân tích ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò trong bài Con cò của Chế Lan Viên, mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
Trả lời
Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh
- Con cò (Chế Lan Viên): mang tình cảm của mẹ mãi dõi theo bước chân con trở thành biểu tượng cho lời ru, cho lòng mẹ.
* “Mùa xuân nho nhỏ” (Thanh Hải): Mùa xuân mang ý nghĩa là một cuộc sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng lại rất khiêm nhường là một mùa xuân nhỏ góp vào mùa xuân lớn của đất nước, của cuộc đời chung.
Câu 4 - trang 97 SGK ngữ văn 9 tập 2: Phân tích những từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về những biến chuyển của trời đất lúc giao mùa trong bài Sang thu.
Trả lời
Cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về những biến chuyển của đất trời lúc giao mùa trong bài “Sang thu”:
- Bắt đầu bằng khứu giác rồi xúc giác, thị giác cuối cùng là cảm nhận của lí trí.
- Mùa thu như tràn ra, hòa vào cảnh vật xung quanh:
- Các từ ngữ “chùng chình”, “dềnh dàng”; “vội vã”, “vắt nửa mình” vốn là những từ dùng để chỉ trạng thái, tính chất của người được tác giả dùng để chỉ thiên nhiên, vì thế cảnh vật trở nên sống động, có hồn.
- Khổ thơ cuối cảm nhận về thời điểm giao mùa đã đi dần vào lí trí.
- Đặc biệt, hai dòng cuối bài thơ là hình ảnh thiên nhiên lúc sang thu đầy sức gợi.
Câu 5 - trang 97 SGK ngữ văn 9 tập 2: Những điều ước nguyện chân thành và tha thiết của nhà thơ Thanh Hải trong bài Mùa xuân nho nhỏ.
Trả lời
Những điều nguyện ước chân thành và tha thiết của nhà thơ Thanh Hải trong bài “Mùa xuân nho nhỏ”:
- Nhà thơ ước nguyện làm một mùa xuân nho nhỏ, làm cành hoa, con chim, nốt nhạc trầm xao xuyến,…
- Mỗi người phải mang đến cho cuộc đời chung một nét riêng.
- Nhưng dâng hiến, hòa nhập mà vẫn không làm mất đi nét riêng của mỗi người.
Câu 6 - trang 97 SGK ngữ văn 9 tập 2: Những hình ảnh ẩn dụ (mặt trời, vầng trăng, tràng hoa) trong bài thơ Viếng lăng Bác đã có tác dụng như thế nào trong việc biểu hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ?
Trả lời
Những hình ảnh ẩn dụ (mặt trời, vầng trăng, tràng hoa) trong bài thơ “Viếng lăng Bác”:
- Mặt trời trong lăng là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho Bác.
- Dòng người được ví như tràng hoa là một hình ảnh ẩn dụ độc đáo mà thích hợp.
- Hình ảnh ẩn dụ vầng trăng sáng dịu hiền còn gợi cho ta liên tưởng đến tâm hồn cao đẹp, sáng trong của Bác.
Câu 7 - trang 97 SGK ngữ văn 9 tập 2: Qua lời trò chuyện với con, người cha trong bài thơ Nói với con của Y Phương đã thể hiện những tình cảm và suy nghĩ gì về quê hương, dân tộc?
Trả lời
Tình cảm và suy nghĩ về quê hương, dân tộc qua bài thơ “Nói với con”:
- Phải lao động, sáng tạo để xây dựng, “kê cao” quê hương.
- Phải tự hào về truyền thống tốt đẹp của quê hương, hãy lấy những tình cảm đó làm hành trang để vững bước trên đường đời.
Câu 8 - trang 97 SGK ngữ văn 9 tập 2: Phân tích nét riêng trong cách biểu hiện cảm xúc và sáng tạo hình ảnh của các bài thơ: Con cò, Mùa xuân nho nhỏ, Nói với con.
Trả lời
Nét riêng trong cách biểu hiện cảm xúc và sáng tạo hình ảnh của các bài thơ:
- Con cò: hình ảnh thân thuộc trong ca dao.
- Mùa xuân nho nhỏ: hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy sức sống.
- Nói với con: Lời cha nói với con về lòng tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, về truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm tự tin khi bước vào đời.
Câu 9 - trang 97 SGK ngữ văn 9 tập 2: Cảm nghĩ của em về tình yêu thương, sự che chở của lòng mẹ trong bài Con cò (Chế Lan Viên).
Trả lời
Cảm nghĩ về tình yêu thương, sự che chở của lòng mẹ trong bài “Con cò”:
- Tình mẫu tử là đề tài từ rất xa xưa nhưng không bao giờ cũ.
- Mẹ tần tảo, yêu thương con suốt một đời.
- Lòng mẹ lớn lao, sâu nặng, bền lâu đối với suốt cuộc đời mỗi người con.