Giải câu 2 trang 148 – Bài 31 - SGK môn Vật lý lớp 10 Nâng cao

Định nghĩa động lượng của một vật, của một hệ vật. Chứng tỏ các hệ thức \( \overrightarrow{F}=m\overrightarrow{a}\text{ và }\overrightarrow{F}=\dfrac{\Delta \overrightarrow{p}}{\Delta t} \) là tương đương. Cho biết ý nghĩa của khái niệm xung lượng của lực.

Lời giải:

Định nghĩa : Động lượng của một vật chuyển động là đại lượng đo bằng tích khối lượng và vận tốc của vật : \( \overrightarrow{p}=m\overrightarrow{v} \) 

Động lượng của một hệ vật là tổng (vectơ) động lượng của các vật trong hệ : \( \overrightarrow{p}={{\overrightarrow{p}}_{1}}+{{\overrightarrow{p}}_{2}}+...+{{\overrightarrow{p}}_{n}} \) 

+) \( \dfrac{\Delta \overrightarrow{p}}{\Delta t}=\dfrac{{{\overrightarrow{p}}_{2}}-{{\overrightarrow{p}}_{1}}}{\Delta t}=\dfrac{m{{\overrightarrow{v}}_{2}}-m{{\overrightarrow{v}}_{1}}}{\Delta t}=\dfrac{m\left( {{\overrightarrow{v}}_{2}}-{{\overrightarrow{v}}_{1}} \right)}{\Delta t}=m\overrightarrow{a} \) 

Vậy hệ thức \( \overrightarrow{F}=m\overrightarrow{a}\text{ và }\overrightarrow{F}=\dfrac{\Delta \overrightarrow{p}}{\Delta t} \) là tương đương nhau.

+) Ý nghĩa của khái niệm xung lượng của lực.

Từ hệ thức \( \overrightarrow{F}.\Delta t-\Delta \overrightarrow{p}=m\left( {{\overrightarrow{v}}_{2}}-{{\overrightarrow{v}}_{1}} \right) \) ta suy ra : muốn làm thay đổi vận tốc của vật thì phải có lực \( \overrightarrow{F}\) đủ lớn tác dụng lên vật trong thời gian \(\Delta t\) đủ dài.

 

Ghi nhớ :

- Động lượng \( \overrightarrow{P} \) của một vật là một vectơ cùng hướng với vận tốc của vật và được xác định bởi công thức \( \overrightarrow{P}=m\overrightarrow{v} .\) 

- Lực đủ mạnh tác dụng lên một vật trong một khoảng thời gian thì có thể gây ra sự biến thiên động lượng của vật đó.

- Động lượng của một hệ cô lập là một đại lượng bảo toàn. 

Mục lục Chương 4: Các định luật bảo toàn theo chương Chương 4: Các định luật bảo toàn - Giải bài tập SGK Vật lý 10 Nâng cao