Soạn bài Cố hương - SGK Ngữ văn 9 tập 1

1. Tìm bố cục của truyện. (Gợi ý: căn cứ vào trình tự thời gian chuyến về thăm quê của nhân vật “tôi”).

2. Trong truyện, có mấy nhân vật chính? Nhân vật nào là nhân vật trung tâm? Vì sao?

3. Tác giả đã dùng những biện pháp nghệ thuật nào để làm nổi bật sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ? Ngoài sự thay đổi của Nhuận Thổ, tác giả còn miêu tả sự thay đổi nào khác của những con người và cảnh vật ở Cố hương? Tác giả đã biểu hiện tình cảm, thái độ như thế nào và đặt ra vấn đề gì qua sự miêu tả đó?

4. Đọc kĩ đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
a) “Nhưng tiếc thay, đã hết tháng giêng… Nhưng từ đấy chúng tôi không hề”.
b) “Người đi vào là Nhuận Thổ… vừa thô kệch, vừa nặng nề, nứt nẻ như vỏ cây thông”.
c) “Tôi nghĩ bụng… Người ta đi mãi thì thành đường thôi”.
Trong ba đoạn văn trên:
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức miêu tả và thông qua đó, tác giả muốn biểu hiện điều gì?
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức tự sự? Ngoài tự sự, tác giả còn sử dụng các yếu tố của những phương thức biểu đạt nào khác? Hiệu quả của sự kết hợp đó trong việc thể hiện tính cách nhân vật?
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức lập luận và thông qua đó, tác giả muốn nói lên điều gì?

II. Luyện tập

1. Chọn đoạn văn mà em thích nhất trong tác phẩm để học thuộc.

2. Tìm những từ thích hợp trong tác phẩm để điền theo bảng mẫu dưới đây:

Lời giải:

I. Đọc hiểu văn bản

Câu 1 - Trang 218 SGK ngữ văn 9 tập 1: Tìm bố cục của truyện. (Gợi ý: căn cứ vào trình tự thời gian chuyến về thăm quê của nhân vật “tôi”).

Trả lời
Truyện ngắn được chia làm 3 phần theo trình tự thời gian. - Đoạn 1: từ đầu đến “đang làm ăn sinh sống”: Tâm trạng nhân vật “tôi” trên đường về quê.- Đoạn 2: từ “Tinh mơ sáng hôm sau” đến “sạch trơn như quét”: Tâm trạng nhân vật “tôi” những ngày ở quê; - Đoạn 3: phần còn lại: Tâm trạng nhân vật “tôi” trên đường xa quê.

Câu 2 - Trang 218 SGK ngữ văn 9 tập 1: Trong truyện, có mấy nhân vật chính? Nhân vật nào là nhân vật trung tâm? Vì sao?

Trả lời

Trong truyện có hai nhân vật chính. Đó là Nhuận Thổ và “tôi”- người bạn thuở ấu thơ với Nhuận Thổ.

- Nhân vật “tôi” là nhân vật trung tâm.

Câu 3 - Trang 218 SGK ngữ văn 9 tập 1: Tác giả đã dùng những biện pháp nghệ thuật nào để làm nổi bật sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ? Ngoài sự thay đổi của Nhuận Thổ, tác giả còn miêu tả sự thay đổi nào khác của những con người và cảnh vật ở Cố hương? Tác giả đã biểu hiện tình cảm, thái độ như thế nào và đặt ra vấn đề gì qua sự miêu tả đó?

Trả lời

Tác giả đã dùng biện pháp miêu tả và kể chuyện để làm nổi bật sự thay đổi của Nhuận Thổ.

Ngoài sự thay đổi của Nhuận Thổ, tác giả còn nêu sự thay đổi của nhân vật khác như chị Hai Dương.

* Qua sự thay đổi của con người và cảnh vật quê hương, tác giả đã phản ánh tình cảnh sa sút về mọi mặt của xã hội Trung Quốc đầu thế kỉ XX.

Câu 4 - Trang 218, 219 SGK ngữ văn 9 tập 1: Đọc kĩ đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
a) “Nhưng tiếc thay, đã hết tháng giêng… Nhưng từ đấy chúng tôi không hề”.
b) “Người đi vào là Nhuận Thổ… vừa thô kệch, vừa nặng nề, nứt nẻ như vỏ cây thông”.
c) “Tôi nghĩ bụng… Người ta đi mãi thì thành đường thôi”.
Trong ba đoạn văn trên:
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức miêu tả và thông qua đó, tác giả muốn biểu hiện điều gì?
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức tự sự? Ngoài tự sự, tác giả còn sử dụng các yếu tố của những phương thức biểu đạt nào khác? Hiệu quả của sự kết hợp đó trong việc thể hiện tính cách nhân vật?
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức lập luận và thông qua đó, tác giả muốn nói lên điều gì?

Trả lời

Trong ba đoạn văn, đoạn hai chủ yếu dùng phương thức miêu tả.

- Đoạn một chủ yếu dùng phương thức tự sự.

- Đoạn ba chủ yếu dùng phương thức lập luận.

II. Luyện tập

Câu 1 – Luyện tập - Trang 219 SGK ngữ văn 9 tập 1: Chọn đoạn văn mà em thích nhất trong tác phẩm để học thuộc.

Câu 2 – Luyện tập - Trang 219 SGK ngữ văn 9 tập 1: Tìm những từ thích hợp trong tác phẩm để điền theo bảng mẫu dưới đây:

	Sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ
	Nhuận Thổ lúc còn nhỏ (20 năm trước)	Nhuận Thổ lúc đứng tuổi (lúc "tôi" trở về)
Hình dáng
Động tác
Giọng nói
Thái độ đối với "tôi"
Tính cách

Trả lời

Hoàn thành bảng mẫu:

	Sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ
	Nhuận Thổ lúc còn nhỏ (20 năm trước)	Nhuận Thổ lúc đứng tuổi (lúc “tôi” trở về)
Hình dáng	Khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật, bàn tay hồng hào, mập mạp, mũ lông chiên bé tí tẹo, cổ đeo vòng bạc	vàng sạm, những nếp nhăn sâu hoắm, mi mắt viền đỏ húp mọng mũ lông chiên rách, áo bông mỏng dính; bàn tay thô kệch, nặng nề, nứt nẻ như vỏ cây thông
Động tác	hoạt bát, nhanh nhẹn	cúm rúm, thê lương
Giọng nói	Nói nhiều, nói đủ chuyện	Lặng lẽ, nói không ra tiếng, nói ít, ấp úng
Thái độ đối với “tôi”	Thân mật, gần gũi	Xa cách, giữ ý, cung kính
Tính cách	Lanh lợi, thông minh, hiểu biết, chủ động	đần độn, mụ mẫm, bất lực, vô cảm, cam chịu

Giải các bài tập Bài 16 SGK Ngữ văn 9 •Cố hương •Ôn tập phần tập làm văn (tiếp theo) •Kiểm tra tổng hợp cuối kì I

Bài trước Bài sau

Lớp 9

Chương 1: Sinh vật và môi trường Chương 1. Căn bậc hai. Căn bậc ba Chương 1: Hệ thức lượng trong tam giác vuông Chương 1: Liên Xô và các nước Đông Âu sau chiến tranh Thế giới thứ hai Chương 1: Việt Nam trong những năm 1919 - 1930 Chương 1: Căn bậc hai. Căn bậc ba Chương 1: Hệ thức lượng trong tam giác vuông Chương 1: Các thí nghiệm của Menđen Chương 1: Điện học Địa Lý Dân Cư Chương 1: Các loại hợp chất vô cơ Chương 2: Hệ sinh thái Chương 2. Hàm số bậc nhất Chương 2: Đường tròn Chương 2: Các nước Á, Phi, Mĩ Latinh từ năm 1945 đến nay Chương 2: Việt Nam trong những năm 1930 - 1939 Chương 2: Hàm số bậc nhất Chương 2: Đường tròn Chương 2: Nhiễm sắc thể Chương 2: Điện tử học Địa Lý Kinh Tế Chương 2: Kim loại Chương 3: Con người, dân số và môi trường Chương 3: Hệ phương trình bậc nhất hai ẩn Chương 3: Góc với đường tròn Chương 3: Mĩ, Nhật Bản, Tây Âu từ năm 1945 đến nay Chương 3: Cuộc vận động tiến tới cách mạng tháng Tám năm 1945 Chương 3: Hệ phương trình bậc nhất hai ẩn Chương 3: ADN và gen Chương 3: Quang học Chương 3: Góc với đường tròn Sự Phân Hóa Lãnh Thổ Chương 3: Phi kim. Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Chương 4: Bảo vệ môi trường Chương 4. Hàm số y = ax² (a ≠ 0). Phương trình bậc hai một ẩn Chương 4: Hình trụ - Hình nón - Hình cầu Chương 4: Quan hệ quốc tế từ năm 1945 đến nay Chương 4: Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám đến toàn quốc kháng chiến Chương 4. Hàm số y = ax² (a ≠ 0). Phương trình bậc hai một ẩn Chương 4: Sự bảo toàn và chuyển hóa năng lượng Chương 4: Biến dị Chương 4: Hình trụ - Hình nón - Hình cầu Địa Lý Địa Phương Chương 4: Hiđrocacbon. Nhiên liệu Chương 5: Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật từ năm 1945 đến nay Chương 5: Việt Nam từ cuối năm 1946 đến năm 1954 Chương 5: Di truyền học người Chương 5: Dẫn xuất của Hiđrocacbon. Polime Chương 6: Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975 Chương 6: Ứng dụng di truyền học Chương 7: Việt Nam từ năm 1975 đến năm 2000

Bài 16 SGK Ngữ văn 9

•Cố hương •Ôn tập phần tập làm văn (tiếp theo) •Kiểm tra tổng hợp cuối kì I

+ Mở rộng xem đầy đủ