Giải bài 8 trang 80 – Bài 14 - SGK môn Vật lý lớp 12
Mạch điện xoay chiều gồm có: \(R = 30Ω\), \( C=\dfrac{1}{5000\pi }F \), \( L=\dfrac{0,2}{\pi }H \). Biết điện áp tức thời hai đầu mạch là \( u=120\sqrt{2}\cos 100\pi t\left( V \right) \). Viết biểu thức của i.
- Dung kháng của tụ điện: \( {{Z}_{C}}=\dfrac{1}{C\omega }=\dfrac{1}{\dfrac{1}{5000\pi }.100\pi }=50\left( \Omega \right) \)
- Cảm kháng của cuộn dây: \( {{Z}_{L}}=L\omega =\dfrac{0,2}{\pi }.100\pi =20\left( \Omega \right) \)
\( \Rightarrow Z=\sqrt{{{R}^{2}}+\left( {{Z}_{L}}-{{Z}_{C}} \right)}=\sqrt{{{30}^{2}}+{{\left( 20-50 \right)}^{2}}}=30\sqrt{2}\left( \Omega \right) \)
- Cường độ dòng điện cực đại: \( {{I}_{0}}=\dfrac{{{U}_{0}}}{Z}=\dfrac{120\sqrt{2}}{30\sqrt{2}}=4\left( A \right) \)
Biểu thức của i:
- ta có: \( u=120\sqrt{2}\cos 100\pi t\left( V \right) \) \(\Rightarrow\) Biểu thức của i có dạng: \( i={{I}_{0}}\cos \left( 100\pi t+{{\varphi }_{i}} \right) \)
Độ lệch pha giữa u và i là \(\varphi\), ta có:
\( \tan \varphi =\dfrac{{{Z}_{L}}-{{Z}_{C}}}{R}=\dfrac{20-50}{30}=-1\Rightarrow \varphi =-\dfrac{\pi }{4}\left( rad \right) \)
Pha của dòng điện: \( {{\varphi }_{i}}={{\varphi }_{u}}-\varphi =0-\left( -\dfrac{\pi }{4} \right)=\dfrac{\pi }{4}\left( rad \right) \)
\(\Rightarrow\) Biểu thức của i là: \( i=4\cos \left( 100\pi t+\dfrac{\pi }{4} \right)\left( A \right) \)
Ghi nhớ:
- Tổng trợ của mạch R L C nối tiếp: \( z=\sqrt{{{R}^{2}}+{{\left( {{Z}_{L}}-{{Z}_{C}} \right)}^{2}}} \)
- Định luật Ôm cho đoạn mạch xoay chiều có R, L, C mắc nối tiếp: \( I=\dfrac{U}{Z} \)
- Công thức tính góc lệch pha \(\varphi\) giữa điệp áp và dòng điện: \( \tan \varphi =\dfrac{{{Z}_{L}}-{{Z}_{C}}}{R} \)
+ Nếu \({{Z}_{L}}>{{Z}_{C}}:\) Điện áp u sớm pha so với dòng điện i.
+ Nếu \({{Z}_{L}}<{{Z}_{C}}:\) Điện áp u trễ pha so với dòng điện i.
- Cộng hưởng điện xảy ra khi \({{Z}_{L}}={{Z}_{C}}\) hay \( {{\omega }^{2}}LC=1 \)
khi đó \(I\) sẽ lớn nhất: \( I=\dfrac{U}{R} \)