Giải bài 15, 16 trang 191 SGK giải tích nâng cao 12
15.a) Trong mặt phẳng phức, cho ba điểm A, B, C không thẳng hàng theo thứ tự biểu diễn các số phức \({{z}_{1}},{{z}_{2}},{{z}_{3}}\). Hỏi trọng tâm tam giác ABC biểu diễn số phức nào?
b) Xét ba điểm A, B, C của mặt phẳng phức theo thứ tự biểu diễn ba số phức phân biệt \({{z}_{1}},{{z}_{2}},{{z}_{3}}\) thỏa mãn \(\left| {{z}_{1}} \right|=\left| {{z}_{2}} \right|=\left| {{z}_{3}} \right|\). Chứng minh rằng A, B, C là ba đỉnh của một tam giác đều khi và chỉ khi \({{z}_{1}}+{{z}_{2}}+{{z}_{3}}=0 \).
16. Đố vui. Trong mặt phẳng phức cho các điểm: O (gốc tọa độ), A biểu diễn số 1, B biểu diễn số phức \(z\) không thực, A' biểu diễn số phức \(z'\ne 0\) và B' biểu diễn số phức \(zz'\). Hai tam giác OAB, OA'B' có phải là hai tam giác đồng dạng không.
15. a) Trong mặt phẳng phức gốc O, G là trọng tâm của tam giác ABC khi và chỉ khi
\(\overrightarrow{OG}=\dfrac{1}{3}\left( \overrightarrow{OA}+\overrightarrow{OB}+\overrightarrow{OC} \right)\)
Mà \(\overrightarrow{OA},\overrightarrow{OB},\overrightarrow{OC}\) theo thứ tự biểu diễn các số phức \({{z}_{1}},{{z}_{2}},{{z}_{3}}\).
Vậy G biểu diễn số phức \(\dfrac{1}{3}\left( {{z}_{1}}+{{z}_{2}}+{{z}_{3}} \right)\).
b) Vì \(\left| {{z}_{1}} \right|=\left| {{z}_{2}} \right|=\left| {{z}_{3}} \right|\) nên ta có \(OA=OB=OC\).
Suy ra O là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC.
Tam giác ABC đều thì \(G\equiv O \) hay \({{z}_{1}}+{{z}_{2}}+{{z}_{3}}=0 \)
16. Gợi ý: Xét các tỉ số \(\dfrac{OA'}{OA},\dfrac{OB'}{OB},\dfrac{A'B'}{AB}\) để suy ra tính đồng dạng của hai tam giác.
Do z không là số thực nên các điểm O, A, B theo thứ tự biểu diễn các số 0, 1, z.
Với \(z'\ne 0\), xét các điểm A', B' theo thứ tự biểu diễn các số \(z',zz'\) thì ta có
\(\dfrac{OA'}{OA}=\dfrac{\left| z' \right|}{1}=\left| z' \right|\\\dfrac{OB'}{OB}=\dfrac{\left| zz' \right|}{\left| z \right|}=\left| z' \right|\\\dfrac{A'B'}{AB}=\dfrac{\left| zz'-z' \right|}{\left| z-1 \right|}=\left| z' \right| \)
Vậy tam giác OA'B' đồng dạng với tam giác OAB (tỉ số đồng dạng bằng \(\left| z' \right|\)).