Giải bài 50 trang 49 - SGK Giải tích lớp 12 nâng cao

Khảo sát sự biến thiên và vẽ đồ thị của hàm số sau:

\(a)\,y=\dfrac{x+1}{x-1}\)\(b)\,y=\dfrac{2x+1}{1-3x}\)
Lời giải:

a)

TXĐ: \(D=\mathbb{R}\backslash \left\{ 1 \right\}\)

Giới hạn:

\(\lim\limits_{x\to -\infty }\,y=\lim\limits_{x\to +\infty }\,y=1\)

Vậy \(y=1 \) là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số

\(\lim\limits_{x\to {{1}^{-}}}\,y=-\infty ;\,\lim\limits_{x\to {{1}^{+}}}\,y=+\infty \) 

Vậy \(x=1\)  là tiệm cận đứng của đồ thị

Biến thiên:

\(y'=\dfrac{-2}{{{\left( x-1 \right)}^{2}}}<0\,\,\forall x\in D\)

Hàm số luôn đồng biến trên hai khoảng \(\left( -\infty ;1 \right)\)  và \( \left( 1;+\infty \right)\)

Bảng biến thiên:

Đồ thị:

Đồ thị hàm số cắt Oy tại \( \left( 0;-1 \right)\)  và cắt Ox tại \(\left( -1;0 \right)\)

Đồ thị nhận điểm \(I(1;1)\) là tâm đối xứng

b)

TXĐ: \(D=\mathbb{R}\backslash \left\{ \dfrac{1}{3} \right\}\)

Giới hạn:

\(\lim\limits_{x\to -\infty }\,y=\lim\limits_{x\to +\infty }\,y=\dfrac{-2}{3}\)

Vậy \(y=-\dfrac{2}{3}\) là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số

\(\lim\limits_{x\to {{\frac{1}{3}}^{-}}}\,y=+\infty ;\,\lim\limits_{x\to {{\frac{1}{3}}^{+}}}\,y=-\infty \)

Vậy \(x=\dfrac{1}{3}\)  là tiệm cận đứng của đồ thị

Biến thiên:

\(y'=\dfrac{5}{{{\left( 1-3x \right)}^{2}}}>0\,\,\forall x\)

Hàm số luôn đồng biến trên hai khoảng \(\left( -\infty ;\dfrac{1}{3} \right)\)  và \(\left( \dfrac{1}{3};+\infty \right)\)

Bảng biến thiên:

Đồ thị:

Đồ thị hàm số cắt Oy tại \( \left( 0;1 \right)\)  và cắt Ox tại \(\left( -\dfrac{1}{2};0 \right)\)

Đồ thị nhận \(I\left( \dfrac{1}{3};-\dfrac{2}{3} \right)\)

Ghi nhớ:

Giao điểm của hai đường tiệm cận là tâm đối xứng của đồ thị hàm số