Giải bài 10 trang 40 – SGK môn Hình học lớp 12
Cho hình trụ có bán kính r và có chiều cao cũng bằng r. Hình vuông ABCD có hai cạnh AB và CD lần lượt là các dây cung của hai đường tròn đáy, còn cạnh BC và AD không phải là đường sinh của hình trụ. Tính diện tích của hình vuông đó và côsin của góc giữa mặt phẳng chứa hình vuông và mặt phẳng đáy.
Nhắc lại:
Gọi S là diện tích của đa giác H trong mặt phẳng (P) và S' là diện tích hình chiếu H' của H trên mặt phẳng (P') thì \(S=S'.cos \alpha\) với \(\alpha\) là góc giữa hai mặt phẳng (P) và (P').
Hướng dẫn:
Vận dụng kiến thức trên tính \(cos \alpha =\dfrac{S}{S'}\) với \(\alpha\) là góc giữa hai mặt phẳng chứa hình vuông và mặt phẳng đáy
Gọi C', D' lần lượt là hình chiếu vuông góc của C và D trên mặt phẳng đáy chứa A và B.
Ta có \(AC'=2r\) (đường kính của đường tròn bán kính r)
Trong các tam giác vuông ABC' và CBC' ta có
\(BC{{'}^{2}}=AC{{'}^{2}}-A{{B}^{2}}=4{{r}^{2}}-A{{B}^{2}} \\ BC{{'}^{2}}=B{{C}^{2}}-CC{{'}^{2}}=A{{B}^{2}}-{{r}^{2}}\,\left( BC=AB \right) \)
\(\Rightarrow 4{{r}^{2}}-A{{B}^{2}}=A{{B}^{2}}-{{r}^{2}} \\ \Leftrightarrow A{{B}^{2}}=\dfrac{5{{r}^{2}}}{2} \\ \Leftrightarrow AB=\dfrac{r\sqrt{10}}{2} \)
Diện tích hình vuông ABCD là
\({{S}_{ABCD}}={{\left( \dfrac{r\sqrt{10}}{2} \right)}^{2}}=\dfrac{5{{r}^{2}}}{2}\)
Ta có: \(BC{{'}^{2}}=4{{r}^{2}}-\dfrac{5{{r}^{2}}}{2}=\dfrac{3{{r}^{2}}}{2} \\ \)
\( \Rightarrow BC'=\dfrac{r\sqrt{6}}{2}\)
Diện tích hình chữ nhật ABC'D' là
\({{S}_{ABC'D'}}=\dfrac{r\sqrt{10}}{2}.\dfrac{r\sqrt{6}}{2}=\dfrac{{{r}^{2}}\sqrt{15}}{2}\)
Gọi \(\alpha\) là góc giữa mặt phẳng chứa hình vuông ABCD và mặt phẳng đáy.
Ta có \(\cos \alpha =\dfrac{{{S}_{ABC'D'}}}{{{S}_{ABCD}}}=\dfrac{{{r}^{2}}\sqrt{15}}{2}.\dfrac{2}{5{{r}^{2}}}=\dfrac{\sqrt{15}}{5} \)